چکیده
آب در سرزمین ایران یک کالای اساسی یا به تعبیر ی مایع حیات است . همچنین بررسی های دقیق نشان می دهد در این کشور و حتی کشور های همجوار ریشه بسیاری از اختلافات قومی و طایفه ای بر سر مالکیت آب بوده و هست .
موضوع مورد بحث در مقاله حاضر قنات ناصری است که در سال ۱۳۷۵ هجری قمری به دستور ناصرالدین شاه قاجار تاسیس و وقف آب شرب مردم در محلات مختلف شهر قم شده است .محقق در صدد است مناطق سیر آب در این قنات و تغیر نام قنات از ناصری به میرزا ابوالقاسمی توسط خوانین و موقعیت نهر خیر و عطاء را شناسایی و به بررسی تغیر و تحولات مالکیت آب در بعد از دولت ناصری بپردازد.
روش/رویکردپژوهش ؛ این پژوهش با بهرگیری از مطالعات میدانی و بررسی اسناد ومدارک موجود ومنابع کتابخانه ای وبا روش توصیفی –تحلیلی تنظیم شده است .
یافته ها ونتایج ؛ پژوهش نشان می دهد ناصر الدین شاه قاجار و بعضی از حاکمان قم برای تامین آب مردم دستور حفر قنات صادر کرده و برای پاسداشت آن از گزند خوانین بعدی وقف نامه تعنظیم و آن را در صحن عتیق حرم حضرت معصومه (س) نصب نموده واگرچه در انتهای موقوفه بر خلاف کنندگان لعن شده ولیکن عده ای بر خلاف موقوفه عمل کرده و آب را به مصرف باغات شخصی برسانند .
کلید واژه ها ؛ قنات ناصری ، صحن عتیق ، آستانه مقدسه ، محلات ، قم ، آب