چکیده

آب در سرزمین ایران یک کالای اساسی یا به تعبیر ی مایع حیات است . همچنین بررسی های دقیق نشان می دهد در این کشور و حتی کشور های همجوار  ریشه بسیاری از اختلافات قومی و طایفه ای بر سر مالکیت  آب بوده و هست .

موضوع  مورد بحث در مقاله حاضر قنات ناصری است که در سال ۱۳۷۵ هجری قمری به دستور ناصرالدین شاه قاجار تاسیس و وقف آب شرب مردم در محلات مختلف شهر قم شده است .محقق در صدد است مناطق سیر آب در این قنات و تغیر نام قنات از ناصری به میرزا ابوالقاسمی  توسط خوانین  و موقعیت  نهر خیر و عطاء را شناسایی و به بررسی  تغیر و تحولات مالکیت آب در بعد از  دولت ناصری بپردازد.

روش/رویکردپژوهش ؛ این پژوهش با بهرگیری از مطالعات میدانی  و بررسی  اسناد ومدارک موجود ومنابع کتابخانه ای وبا روش توصیفی –تحلیلی تنظیم شده است .

یافته ها ونتایج ؛ پژوهش نشان می دهد ناصر الدین شاه قاجار و بعضی از حاکمان قم برای تامین آب مردم دستور حفر قنات صادر کرده و برای پاسداشت آن از گزند خوانین بعدی  وقف نامه  تعنظیم و آن را در صحن عتیق حرم حضرت معصومه (س)  نصب نموده واگرچه در انتهای موقوفه   بر خلاف کنندگان لعن شده ولیکن عده ای بر خلاف موقوفه عمل کرده و آب را  به مصرف  باغات شخصی برسانند .

کلید واژه ها ؛ قنات ناصری ، صحن عتیق ، آستانه مقدسه ، محلات ، قم ، آب